Wywiad z mistrzem

CHEN XIAOWANG - STRAŻNIK SEKRETÓW TAIJIQUAN RODZINY CHEN 
Howard Choy

 

Tłumaczenie z języka angielskiego: Konrad Dynarowicz
Tłumaczenie zostało zamieszczone na stronie za pozwoleniem autora.

Poniższy wywiad został opublikowany w październikowym numerze magazynu "Inside Kung-fu" w roku 1991. (Choć od momentu opublikowania tego wywiadu minęło parę lat sądzę, że jest on ważnym przyczynkiem do poznania stylu Chen i osoby mistrza Chen Xiaowanga - przyp.tłum.)

Chen Xiaowang, wnuk słynnego Chen Fake, jest uznawany za obecnego strażnika sekretów rodziny Chen. W tym unikalnym wywiadzie mistrz Chen opowiada prawdziwą historię stylu Chen.

Nieczęsto można zetknąć się z autentycznym mistrzem kung-fu. W trakcie moich dwudziestoletnich poszukiwań na całym świecie (a szczególnie w Chinach) prawdziwego nauczyciela mogę uczciwie powiedzieć, że spotkałem nie więcej niż sześciu artystów sztuka walki, o których naprawdę mógłbym powiedzeć "mistrz" w prawdziwym znaczeniu tego słowa. Miałem więc wielkie szczęście mogąc gościć w swoim domu mistrza Chen Xiaowanga i codziennie uczyć się od niego przez pewien okres czasu. Mistrz Chen Xiaowang jest synem Chen Zhaoxiu, który był najstarszym synem mistrza Chen Fake. Obecnie został uznany za strażnika stylu Chen Taijiquan (19-te pokolenie). Mistrz Chen Xiaowang urodził się w roku 1945 w wiosce Chenjiagou w prowincji Henan. Naukę rodzinnej sztuki walki rozpoczął w wieku siedmiu lat. Był uczony przez swojego ojca oraz wujków: Chen Zhaokui a szczególnie przez Chen Zhaopi. Mistrz Chen trzykrotnie zdobywał złote medale w konkurencji Taijiquan w trzech kolejnych Ogólnochińskich Turniejach Wushu w latach 1980 - 1982. Natomiast w 1985 roku zdobył tytuł mistrzowski w kategorii Taijiquan w Pierwszych Międzynarodowych Zawodach Wushu w Xi'an.

Przed opuszczeniem Chin mistrz Chen był przewodniczącym Stowarzyszenia Pchających Dłoni Stylu Chen Prowincji Henan, prorektorem Akademii Wushu tejże prowincji oraz oficjalnym sędzią i doradcą techicznym ds. normalizacji form wykonywanych na zawodach stylów Chen, Yang, Wu i Sun Taijiquan. Od 1985 roku jest starszym instruktorem wushu (odpowiednik tytułu profesora uniwersyteckiego) w Chinach. Oprócz umiejętności w sztukach walki mistrz Chen jest zamiłowanym kaligrafem oraz znanym autorem ksiązek. Napisał trzy książki na temat (stylu Chen -przyp.tłum.) Taijiquan. Jest także członkiem zarządu Stowarzyszenia Chińskiej Kaligrafii i Literatury. Od roku 1985 mistrz Chen Xiaowang aby nauczać zaczął podróżować do takich krajów jak Japonia, Singapur, Malezja i USA. (W tym miejscu chciałbym podkreślić, że mistrz Chen zaczął podróżować również i do Europy w tym do Polski, w roku 2002 był w Polsce po raz czwarty - przyp.tłum.). Obecnie (czyli w roku 1991 - przyp.tłum.) przebywa w Australii prowadząc seminaria w większych miastach. Poniższy wywiad został przeprowadzony przeze mnie w dialekcie mandaryńskim. Przetłumaczyłem i spisałem rozmowę z mistrzem Chen Xiaowangiem posługując się zarówno jego książkami jak i notatkami napisanymi po chińsku.

Howard Choy: Mistrzu Chen, czy mógłby pan na początek opowiedzieć o genezie stylu Chen Taijiquan?

Chen Xiaowang: Zacznijmy od mojego przodka Chen Bu z pierwszego pokolenia. Pochodził on z prowincji Shanxi. Na początku okresu panowania dynastii Ming (w oryginalnym tekście jest "pod koniec panowania dynastii Ming" - co jest oczywistym błędem maszynowym - przyp.tłum.) (1368 - 1644) ponad sześćset lat temu Chen Bu przeniósł się do prowincji Henan i osiedlił wraz z rodziną w w istniejącej po dzień dzisiejszy wiosce Chenjiagou w okręgu Wenxian. W tamtych czasach wioska nazywała się Changyang (w wiosce tej mieszkali w przeważającej większości ludzie noszący nazwiska Chang oraz Yang). Gdy klan rodziny Chen zamieszkał w tej wiosce i wzrosła liczba mieszkańców noszących to nazwisko, nastąpiła zmiana nazwy wsi na Chenjiagou (Chen - nazwisko rodowe, jia - rodzina, gou -wąwóz, niecka, ponieważ wioska leży w wąwozie niedaleko Żółtej Rzeki). Chen Bu był utalentowanym artystą sztuk walki, tak więc od tego czasu wszyscy ludzie w mojej wiosce ćwiczyli sztuki walki. Do dziewiątego pokolenia (czasów Chen Wangtinga - przyp.tłum.) nie wydarzyło się nic szczególnego. Chen Wangting był wyjątkowym nauczycielem i artystą sztuk walki.

HC: Słyszałem, że Chen Wangting był nieustraszonym wojownikiem. Czy w zapiskach rodzinnych jest coś na ten temat?

CXW: Tak, w "Genealogii Rodziny Chen" napisano:"Wangting zwany Zhouting był wojownikiem z okresu końca dynastii Ming a także nauczycielem (sztuk walki) we wczesnym okresie dynastii Qing. Był znanym w prowincji Shandong mistrzem sztuk walki o którym mówiono, iż pokonał ponad 1000 bandytów. Był twórcą stylu walki gołymi rękami oraz bronią rodziny Chen. Był urodzonym wojownikiem, co udowadniał w licznych potyczkach z mieczem w ręku...".

HC: Czy ten miecz istnieje do dziś?

CXW: (Uśmiech). Nie. To było tak dawno temu...poza tym w okresie Rewolucji Kulturalnej w Chinach zniszczono większość przedmiotów z dawnych czasów. Mieliśmy szczęście (tu: rodzina Chen - przyp.tłum.) mogąc ocalić niektóre z zapisków rodzinnych.

HC: A więc Chen Wangting stworzył Taijiquan?

CXW: Tak. W latach 1930-32 Tang Hao, bardzo znany i szanowany historyk sztuk walki z polecenia rządu starał się ustalić prawdę. Był w naszej wiosce trzy razy przeglądając nasze rodzinne zapiski, wykonując prace badawcze i poszukując potwierdzenia swoich hipotez. Był całkowicie pewien, że Taijiquan powstało w Chenjiagou stworzone przez Chen Wangtinga w połowie siedemnastego wieku.

HC: Czy pan się z nim zgadza?

CXW: Tak, oczywiście. Po upadku dynastii Ming działalność działalność polityczna była niemożliwa, społeczeństwo było zastraszone. Chen Wangting wycofał się z życia publicznego i powrócił do wioski. Tuż przed śmiercią pisał: "wspominam te lata, kiedy odważnie walczyłem z nieprzyjacielskimi oddziałami i jak wiele grożnych chwil przeżyłem. Wszystkie zaszczyty jakie mnie spotkały są obecnie nic nie warte! Jestem teraz słabym i starym człowiekiem, jedynym moim towarzyszem jest księga "Huang Ting" (klasyczna księga na temat qigong - przyp.tłum.). Życie (moje) polegało na tworzeniu ruchów boksu (czyli sztuki walki - przyp.tłum.) kiedy byłem w depresji, pracy w polu kiedy nadchodził na to czas a w wolnym czasie na nauczaniu uczniów i dzieci tak, by byli wartościowymi i szanowanymi członkami społeczeństwa". Ponieważ Chen Wangting walczył w wielu bitwach, wiele podróżował i wiele czytał, mógł zaczerpnąć dobre rzeczy z wielu szkół (czyli stylów walki - przyp.tłum.) oraz swoich wcześniejszych doświadczeń i wykorzystując to co odziedziczył (w przekazie rodzinnego stylu - przyp.tłum.) od Chen Bu i stworzyć unikalny system sztuk walki.

HC: Co można powiedzieć o wyjątkowości Taijiquan Chen Wangtinga?

CXW: (1) (Chen Wangting) połączył ze sobą wiele form różnych szkół w jeden system. Wyjątkowy wpływ wywarły na niego zapiski generała Qi Jiguanga ("32 formy wystrzałowego boksu" - zbiór form pochodzących z 16-tu szkół; (2) wykorzystał teorię yin-yang jako podstawę swojej sztuki walki; (3) połączył teorie Tradycyjnej Medycyny Chińskiej (tj. jingluo - meridianów i punktów akupunkturowych) z technikami daoyin (posługiwania się skoncentrowaną energią wewnętrzną) i tuna (ćwiczeniami głębokiego oddychania) włączając je w swój system; (4) stworzył techniki chansi ("rozwijania jedwabnego kokonu") i ćwiczenia tuishou (pchających dłoni).

HC: Jakie formy zawierało Taijiquan Chen Wangtinga?

CXW: (1) pięć form Taijiquan, (2) jedną formę paocui (czyli "wystrzałowych pięści" - przyp.tłum.), (3) jedną formęchangquan składającą się ze 108 ruchów, (4) formy z wszystkimi rodzajami broni, (5) pięć metod pchających dłoni, (6) formę podwójną "przylegających włóczni" oraz inne rodzaje form podwójnych z broniami.

HC: Czy ktoś ćwiczy do dziś te wszystkie formy?

CXW: Nie, żadną z form ręcznych. Chen Changxing (1771 - 1853) z czternastego pokolenia rodziny Chen skondensował wszystkie formy ręczne w dwie formy. Są one nazywane "laojia" (formami "starego stylu") by odróżnić je od "xinjia" (form"nowego stylu") stworzonych przez mojego dziadka Chen Fake (1887 - 1957). Pierwsza forma laojia jest dość wolna a ćwiczenie jej ma na celu wzmocnienie (ciała i umysłu - przyp.tłum.) ucznia aby mógł poczuć qi. Druga forma (laojia) paocui("wystrzałowe pięści") jest szybka i pełna siły, ćwiczący uczy się użycia fajing ("eksplodującej siły"). Obie formy xinjia (yiluoraz paocui - przyp.tłum.) są podobne do form laojia za wyjątkiem tego, że wymagają bardziej subtelnego użycia energii i dynamicznej siły oraz są, ogólnie mówiąc, trudniejsze do wykonania niż laojia. Pchające dłonie oraz formy z bronią pozostały w większości takie same do czasów obecnych.

HC: Wiem, że dokonał pan połączenia form laojia i xinjia w formę 38-ruchową. Czy może pan powiedzieć parę słów na ten temat?

CXW: W formie tej starałem się usunąć wszystkie powtórzenia i uprościć zbyt trudne ruchy bez zatracania charakteru styu Chen Taijiquan a w szczególności zasady ataku-obrony oraz technik chansi. Cała forma jest podzielona na cztery części, z których każda składa się z dziewięciu ruchów. Wykonanie jej zabiera trzy do czterech minut. Formę tę można ćwiczyć wolno i delikatnie, można też wykonywać ją w szybki i pełen życia sposób, ze skokami i fajin, wszystko to zależy od twojego wieku i nastawienia. Można się jej szybko nauczyć, sądzę więc, że jest to dobry sposób na popularyzację stylu Chen Taijiquan.

HC: Wszystkim wiadomo, że style Yang, Wu i Sun wywodzą się ze stylu Chen. Czy może pan określić główne różnice występujące pomiędzystylem Chen a innymi stylami?

CXW: No cóż, każdy z nich posiada swój unikalny charakter. Ogólnie mówiąc, nazwy ruchów są różne, czasami też intencje ruchów są różne. Taijiquan z Chenjiagou zawiera więcej form z broniami - oprócz form z mieczem i szablą jest także forma z włócznią, kijem, halabardą (guandao) oraz formy podwójne z bronią. W stylu Chen Taijiquan we wszystkich formach występują ruchy wykonywane z fajing podczas gdy w innych stylach są one zaniedbywane albo w ogóle ich nie ma. Styl Chen Taijiquan jest ćwiczony zarówno jako sztuka walki jak i w celach zdrowotnych.

HC: Co może pan powiedzieć o chansijin

CXW: Chansijin jest unikalną cechą stylu Chen Taijiquan. Inne style Taiji nie mają tak dużo ruchów spiralnych wykonywanych po krzywej i ruchów obrotowych, skrętów.

HC: A pchające dłonie?

CXW: Pchające dłonie stylu Chen są wykonywane w ruchu. Jeden z ćwiczących atakuje do przodu podczas gdy drugi wycofuje się do tyłu, w przód, w bok etc. Inne style preferują wykonywanie pchających dłoni w bardziej stacjonarny sposób.